Dernek ve Vakıfların İnternetten Bağış Toplamasına İlişkin Yeni Kurallar Getirildi
2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nda, kamu yararını da gözetmek suretiyle çeşitli dernek, kurum, vakıf gibi tüzel kişilerin amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek için 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun 6. maddesi gereğince yetkili makamlardan izin almak şartı ile yardım toplayabilecekleri düzenlenmiştir.
2860 sayılı Kanun’un 5. maddesinde, internet ortamında yardım toplayabilme hali de düzenlenmiştir. 10 Kasım 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girmiştir.
Bu kapsamda, özellikle internet üzerinden yardım toplanmasına ilişkin çeşitli değişiklikler yapılmıştır. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü, yönetmelik gereğince yardım toplanmasına izin veren makama yapılacak başvuruların, verilecek bildirimler ve diğer iş ve işlemlerin güvenli elektronik imza kullanılmak suretiyle her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında yapılması hususlarında izin vermeye, başvuruların, bildirimlerin ve diğer iş ve işlemlerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit edeceği belirtilmiştir.
Elektronik ortamda gönderilen başvuru ve bildirimlerin, hukuki sonuçları bakımından kâğıt ortamında gönderilen başvuru ve bildirimler ile aynı nitelikte olacağı düzenlenmiştir. Yayımlanan karar sonucunda internet üzerinden toplanan yardımlar da bu Yönetmelik kapsamına alınarak internet ortamında yapılan tüm yardım toplama faaliyetleri için izin istemek zorunlu hale getirilmiştir. Bununla birlikte 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’na eklenmesi planlanan hükümle internet ortamında izinsiz yapılan yardım toplama faaliyetlerine erişim engeli getirilebilecektir.
Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanlığınca izne tabi olmaksızın yardım toplayabilen kamu yararına çalışmakta olan dernek, kurum ve vakıf gibi çeşitli tüzel kişilerin de tüm yardım toplama faaliyetlerinde, kullanacakları her türlü materyale, Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) üzerinden ulaşabileceği ve yardım toplanması için kendilerine verilen izinin karar yılı ve sayısını yazılmasının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır. Ayrıca yardım toplama izni verilenlere ilişkin bilgiler, izin veren makam ile İlgili Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanabileceği öngörülmektedir.
Çeşitli kurum ve kişilere; yardım toplarken kullanmaları için banka hesabı açmalarına ve bu hesaplar üzerinden yardım toplamalarına, aynı zamanda buna ilişkin elektronik sistemleri kullanabilmelerine dair izin verilmiştir. Bu kapsamda yardım toplama faaliyetinde kullanılmak üzere açılan hesabın bilgilerini, SMS numaralarını ve benzeri verileri ilgili iznin verilmesinden itibaren 30 gün içinde izin veren makama bildirme yükümlülüğü altında bulunmaktadırlar. Aynı zamanda getirilen yeni yönetmelikle birlikte, yardım toplamaya yetkili görevliler en geç 15 günde bir topladıkları yardımı, sorumlu sayman üyeye teslim etmek zorundadırlar. Sorumlu sayman üye ise yardım toplamak amacıyla açılmış ve hesap bilgileri ilgili kurumla paylaşılmış olan banka hesaplarına yatırmakla yükümlüdür. Yalnızca eğer ki toplanan yardım miktarının bilanço esasına göre defter tutan dernek ve vakıflar için 25 bin Türk Lirasını geçmesi halinde toplanan meblağ, 15 günlük sürenin geçmesi beklenmeksizin sorumlu sayman üyeye teslim edilmeli veya ilgili banka hesaplarına yatırılmalıdır. Bu sayılan kriterler dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlar için ise toplanan yardım miktarının 10 bin lirayı aşması halinde toplanan para, bu süre beklenmeden banka hesabına yatırılacaktır.
Kesin hesap verildikten sonra 90 gün içinde, yardım toplama faaliyeti sonucunda elde edilmiş olan gelirin harcamalarına ilişkin bilgileri içeren Yardım Toplama Sonuç Bildirimi izin veren gerekli makama bildirilecektir.
Eğer yardım toplama amacına ilişkin harcamalar bu süre içinde tamamlanmazsa izin veren makamın onayıyla ilgili süreler uzatılabilecektir.
Fatmanur Ayışık
