Türkiye’nin, uluslararası ticaret düzeninde son yıllarda ivme kazanan iklim değişikliği ile mücadele politikalarına adaptasyonunu sağlamayı hedefleyen ve ihracatta ülkemizin rekabetçiliğini güçlendirecek, yeşil yatırımların ülkemize çekilmesi bakımından da önem arz eden bir yol haritası niteliğinde olan “Yeşil Mutabakat Eylem Planı”, Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe kondu.
Günümüzde, sanayileşmenin ve teknolojinin hayatımızın her noktasında var olduğu ve aynı zamanda bu yeniliklerin hayatımıza getirdiği kolaylıkların sayılamayacak kadar fazla olduğu yadsınamaz bir gerçek. Ancak, bu endüstriyel ve teknolojik gelişmeler beraberlerinde iklim krizi, enerji kaynaklarının tükenmesi gibi küresel sorunları da beraberinde getirmekte. Bu noktada, tüm dünya ülkelerine sürdürülebilirliği sağlayacak önlemlerin alınabilmesi için büyük bir rol düştüğünü söylemek mümkün. Küresel boyutta baktığımızda, ekonomik faaliyetlerin daha yeşil ve sürdürülebilir bir temele oturtulması hedefinin, bütün dünya tarafından gittikçe daha fazla benimsendiğini görmekteyiz.
Bu kapsamda atılan en somut adımlardan biri, Avrupa Birliği’nin Aralık 2019’da açıkladığı “Avrupa Yeşil Mutabakatı” olmuş ve Avrupa Yeşil Mutabakatı ile Avrupa Birliği, ekonomisini daha yeşil ve sürdürebilir bir temele oturtacak adaptasyonları gündemine almıştır. Avrupa kıtasının 2050 yılına kadar dünyanın ilk “iklim nötr kıtası” olması hedeflenmektedir. Mutabakat, küresel boyutta bir tehlike olan iklim krizi ile mücadele yolunda atılmış büyük bir adımdır. Avrupa ülkelerinin benimsediği bu Yeşil Mutabakat , iklim değişikliği ile mücadele konusunda Güney Kore, Çin, Japonya gibi ülkelerin de bu konudaki politikalarını açıklamalarına öncülük etmiştir.
Başta Avrupa Yeşil Mutabakatı olmak üzere tüm bu gelişmeler, ülkemizde de ekonominin daha sürdürülebilir bir şekilde devam ettirilmesine yönelik değişiklikler yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Özellikle Türkiye’nin Avrupa Birliği ülkeleri ile yaptığı ihracat oranı göz önüne alındığında, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın öngördüğü adaptasyonlara uyum sağlayamaması halinde, bunun ekonomik sonuçları da ülkemiz yönünden ağır olabilecektir.
Ülkemiz, uluslararası düzeyde yaşanan bu gelişmelere karşı sessiz kalmamış ve bu kapsamda ilk olarak “Eylem Planına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ” 16 Temmuz 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Genelge ertesinde ise “Yeşil Mutabakat Eylem Planı 2021”, Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. Eylem planı içeriğinden; Türkiye’nin de Avrupa Yeşil Mutabakatı’nda öngörülen değişikliklere uyum sağlayacağı anlaşılmakta olup, sürdürülebilir ve yeşil bir ekonomiye geçiş için kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması hedeflenmektedir. Bu çerçevede, Eylem Planı 9 ana başlık altında toplam 32 hedef ve 81 eylemi içermektedir.
Eylem Planında Öngörülen Faaliyetler ve Hedefler :
- Sınırda karbon düzenlemeleri,
- Yeşil ve döngüsel bir ekonomi,
- Yeşil finansman,
- Temiz, ekonomik ve güvenli enerji arzı,
- Sürdürülebilir tarım,
- Sürdürülebilir akıllı ulaşım,
- İklim değişikliği ile mücadele,
- Diplomasi
- Avrupa Yeşil Mutabakatı bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri
başlıkları altında hayata geçirilecek faaliyetlere yer verilmiştir.
Eylem planında, hangi faaliyetlerin gerçekleştirilmesinin hangi kurumlar tarafından koordine edileceği veya yürütüleceği ayrıca belirtilmekte ve eylemlerle ilgili çalışmaların yürütülmesine ilişkin takvim de yer almaktadır. Faaliyetlerin yürütülmesine ilişkin gerçekleşen hedeflerin ve kaydedilen gelişmelerin eylemin ana koordinatör kurumu tarafından takip edilerek raporlanması öngörülmektedir. Bu doğrultuda, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Türk ihracat sektörünün rekabetçiliğinin korunması ve geliştirilmesi, ülkemizin Gümrük Birliği sayesinde AB ile sağlamış olduğu bütünleşmenin derinleştirilmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Konuya ilişkin resmi düzenleme hakkında bilgi almak için aşağıdaki linkleri kullanabilirsiniz :
Yeşil Mutabakat Konulu T.C. Cumhurbaşkanlığı Genelgesi :
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/07/20210716-8.pdf
T.C. Ticaret Bakanlığı Yeşil Mutabakat Eylem Planı 2021 :
https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf
Deniz Öner
