Son günlerde Whatsapp’ın gizlilik politikasındaki değişikliklere ilişkin tartışmalar, kişisel verilerin önemini hepimize bir kez daha hatırlattı. Ocak ayının son günleri kişisel verilerin korunması ve farkındalığı açısından özel bir anlam taşıyor. Bu kapsamda 28 Ocak Veri Koruma Günü, pek çok ülkede bu gelişmelere dikkat çeken etkinlikler ile anılıyor.
Veri Koruma Günü Nedir?
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ve 46 ülkenin taraf olduğu Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması’na ilişkin 108 sayılı Sözleşme’nin (“Sözleşme”) imzaya açılmış olduğu ”28 Ocak” tarihi, ilk kez 2007 senesinde Avrupa Konseyi tarafından “Avrupa Veri Koruma Günü” olarak ilan edilmiştir.
Verinin önemi ve korunmasında ülkelerde kitlesel anlamda farkındalık yaratmak amacıyla Avrupa ve Amerika’da kutlanmakta olan Veri Koruma Günü, Türkiye’de de 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu’nun yayınlandığı 2016 yılından beri Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun öncülüğünde konferans ve çeşitli etkinlikler yapılarak kutlanmaktadır.
Veri Koruma Günü Kapsamında Neler Yapılıyor?
Her yıl pek çok ülkede söyleşi, konferans ve benzeri etkinlikler ile kutlanmakta olan Veri Koruma Günü’nde alanında uzman konuşmacılar tarafından dijital çağda veri güvenliği, kişisel veri ve yapay zeka, veri ekonomisi gelişim süreci ile ülke politikalarına etkisi, sosyal ağlardaki global veri ilkelerinin ülkesel bazda değerlendirilmesi konuları ele alınmaktadır. Bu kapsamda kişisel veri işleme faaliyetlerinin yalnızca bireysel sonuçlarının ötesine geçilerek, toplumsal, siyasi ve ekonomik açıdan kitlesel etkilerine dikkat çekecek nitelikte konularda bilgi verilmekte, bu hususta farkındalığın artırılmasına çalışılmaktadır.
Ülkemizde Veri Koruma Günü, Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“KVKK”) öncülüğünde adalet bakanı, ilgili bakanlık birimleri, idari birimler, sivil toplum örgütleri yetkilileri ile üniversitelerin veri güvenliği alanında uzman akademik personellerinin katılımlarıyla düzenlen konferans ile her yıl 28 Ocak tarihinde kutlanmaktadır.
2020 yılı Konferansında “veri madenciliği”, “meta veri” ve “yapay zekâ” başlıkları üzerinde durulmuştu. Bu yıl düzenlenecek konferansta da kişisel verilerin korunmasıyla ilgili güncel konular ele alınacak olduğu görülüyor.
Veri Koruma Günü etkinliklerinin temel hedefleri, veri sahiplerinin kişisel verileri üzerindeki hakimiyetini artırmak için çalışmaların yapılması, yurt içi ve özellikle yurt dışı veri aktarımlarında veri sahibinin aydınlatılmış rızasının alınması, kişinin bu konuda özgür iradesi ile karar verebilmesinin sağlanması olarak ön plana çıkmaktadır. Zira günümüzde Facebook, Instagram, Whatsapp gibi sosyal ağlar başta olmak üzere, büyük ölçekte veri işleme faaliyeti olan kurumların bu konudaki özen ve sorumluluklarının artırılması bu alandaki öncelikler arasındadır.
Türkiye’de de Veri Güvenliği Konusundaki Yasal Düzenlemeler ve KVKK Uygulamaları ile Bu Alandaki Toplumsal Duyarlılığın Artırılması sağlanmaktadır.
Türkiye’de şirketler ve bireyler açısından kişisel verilerin korunması, batıdaki uygulamalarına göre daha yeni bir konudur. Bu alanda farkındalık geliştikçe, bireylerin kendi kişisel verileri konusundaki özenleri de gözle görülür şekilde artmaktadır.
Veri ihlali durumlarında bireyler, muhatap şirketin veri sorumlusuna başvurmak ve bilgi talep etmek hakkında sahiptirler. Veri sorumlusuna yapılan başvurunun reddedilmiş, verilen cevabın yetersiz bulunmuş ya da başvurunun tebliğinden itibaren 30 gün içinde başvuruya cevap verilmemiş olması halinde veri sahibinin direkt olarak KVKK’na başvurma imkânı da bulunmaktadır. Veri sahibi, veri sorumlusuna başvurudan sonuç alamadığı takdirde “Dağıtımı kısıtlama, itiraz, düzeltme hakkı” gibi yasal haklarını devreye sokarak kişisel verisini koruma altına alabilecektir. Bunun yanı sıra kişisel verilerinin işlenmesi veya bu konudaki düzenlemelerin ihlali durumunda, kişilik hakları ihlal edilen veri sahiplerinin maddi ve manevi tazminat haklarının da bulunduğunu hatırlatmak isteriz.
28 Ocak Veri Koruma Gününün, kişisel verilerin korunması alanında, ülkemizdeki farkındalığa ve gelişmelere de katkı sağlamasını temenni ediyoruz.
Avukat Ekim Bayram
