Dijital Hizmet Vergilemesi konusunda Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında yaşanan son dönemdeki süreçte, Dijital Hizmet Vergilerinin hangi ülkede vergilendireceği konusunda bir anlaşmaya varılamazsa ABD’nin Türkiye’den almakta olduğu 32 üründe %25 ek gümrük vergisi uygulamasına gideceğini açıklamıştı.
Bu açıklamanın kaynağı da dijital ekonominin vergilendirilmesine yönelik olarak 08.10.2021 tarihinde OECD/G20 tarafından açıklanan iki sütunlu yaklaşımdır.
İki Sütunlu Yaklaşım (Pillar One and Pillar Two) ve OECD/G20 Açıklaması Nedir?
Türkiye dahil; Avusturya, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya ve bazı ülkeler tarafından uygulanan dijital hizmet vergilerine karşılık olarak Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Temsilciliği Ofisi 2 Temmuz 2021 tarihinde bir rekabet soruşturması yaparak; bu dijital vergilendirme nedeniyle ülkesinin yani ABD’nin ayrımcılığa muhatap olduğu sonucuna vardığını dijital hizmet vergisi uygulayan tüm ülkelere duyurmuştur.
Gelinen noktada, Türkiye gibi ülkelerin aldıkları dijital hizmet vergisi nedeniyle uluslararası vergi ilkeleri ve çifte vergilendirme gibi örneğin ülkemizde de uygulama alanı bulan kanuni temellerin ihlal edildiğini bildirerek, bu dijital vergilendirmede eğer bir çözüme varılamazsa Türkiye’den ithal edilecek çeşitli mallar için ek gümrük vergileri uygulayacağını açıklamıştı.
- sütun ve 2. Sütun ithalat yapacak ülkelerin gayrisafi milli hasılatına göre ve ithalat yapacak şirketlerin kar ve yaklaşım oranlarına göre belirlenmiş sütunlar olup örneğin 1. Sütuna dahil olan Karlılığı %10’u aşanşirketlerin bu oranın üzerindeki “artık karı”nın %25’iPazar ülkeleri arasında hasılata dayalı dağıtım anahtarına göre paylaştırılarak, bu ülkelerde vergiye konu edilmesi sağlanacaktır. Yıllık hasılatı 750 milyon EUR’yu aşan çokuluslu şirketlerin küresel asgari kurumlar vergisine (“Asgari Vergi”) tabi olması düzenlenmektedir. Bu iki sütunun yansıması değerlendirildiğinde, vergi planlaması yaparak karlarının düşük vergilenmesini sağlayan şirketlerin, söz konusu karlarının asgari %15 olarak vergilenmesi sağlanacaktır. Yani, 1.Sütun (Pillar I) çok uluslu işletmelerin diğer ülkelerde işyeri olmaksızın dijital faaliyetlerden elde ettikleri gelirlerin bir bölümünün Pazar (kaynak) ülkelerde vergilendirilmesine olanak tanırken, 2.Sütun (Pillar 2) ise küresel asgari kurumlar vergisi oranı öngörmektedir. İlgili düzenlemelerin 2023 yılında yürürlüğe girmesi hedeflenmektedir.
Böylelikle artık kar hesaplamaları ile mükerrer vergilendirmelerin önüne geçilmiş olacak ve vergilendirmede daha eşitlikçi çok taraflı bir uygulama getirilmiş olacaktır.
Bu şekilde, Dijital Hizmet Vergisi gibi ülkelerin tek taraflı olarak uyguladıkları benzer vergilerin tüm şirketlere ilişkin olarak yürürlükten kaldırılması ve bir daha benzer uygulamaların hayata geçirilmeyeceğine dair taahhütte bulunulması talep ediliyor. Esasında ülkelerin tek taraflı uygulamaları, ülkeler arasında ortak bir çözüm bulununcaya dek geçici bir ara çözüm olarak değerlendirilmiştir. Ancak, bu tür uygulamalar mükellefler için belirsizlik, çifte vergilendirme gibi sorunlara neden olurken, hükümetler arasında da bir nevi ticaret faydalarının kaldırılması-ek külfetler getirilmesi gibi karşılıklı hamlelere neden olduğu söylenebilir.
İki Sütunlu Yaklaşım 13 Ekim 2021 tarihinde Washington’da yapılan toplantıda G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası yöneticilerine sunularak, onaylandığı gibi ayrıca G20 Liderler Zirvesi’nde de onaylanmıştır.
TÜRKİYE DE 22 Kasım 2021 TARİHİNDE ABD İLE UZLAŞMAYA VARMIŞTIR.
- Bu kapsamda Türkiye de 1. Sütun uygulamalarının yürürlüğe girmesiyle Dijital Hizmet Vergisini kaldıracaktır.
- 1 Ocak 2022 ila Türkiye’de 1. Sütun’un yürürlüğe girdiği tarih arasındaki dönem “Geçiş Dönemi” olarak adlandırılacaktır.
- Türkiye’de Geçiş Döneminde ödenen Dijital Hizmet Vergisi, 1. Sütun kapsamında ilk yıl ödenecek vergi ile oran orantı yöntemi ile kıyaslanacak ve Geçiş Dönemi’nde alınan fazla Dijital Hizmet Vergisinden 1. Sütun kapsamında ödenecek olan vergilere mahsup edilecektir.
21 Ekim 2021 tarihinde ABD, Avusturya, Fransa, İtalya, İspanya ve İngiltere, 1. Sütun’u uygulanmaya başlamasından önceki geçiş döneminde dijital hizmet sağlayıcılarının vergilendirilmesine yönelik siyasi bir uzlaşmaya vardıklarını duyurmuştur. A.B.D, belirtilen ülkelerden ithal edilecek ürünler için aldığı tedbirleri kaldıracağını taahhüt ederken, diğer ülkeler de Amerika merkezli şirketler tarafından geçiş döneminde ödenen dijital hizmet vergilerinin 1. Sütun çerçevesinde kaynak ülkelerde ödenecek kurumlar vergisinden mahsubuna olanak tanıyacaktır.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı duyurusuna aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
Avukat Hilal Şimşek
