COVİD-19 SALGINI ÇERÇEVESİNDE YÜRÜRLÜĞE GİREN İNFAZ DEĞİŞİKLİKLERİNİN KAÇAKÇILIK SUÇLARINA ETKİLERİ
Kamuoyunda “İnfaz Yasası” olarak da bilinen,7242 sayılı “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 61, 62 ve 63 sayılı maddeleri ile 5607 sayılı “Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3. ve 5. Maddesinde değişiklik yapılmış, ayrıca Kanuna geçici 1. madde eklenmiştir.
KAÇAKÇILIK SUÇU NEDİR
Kaçakçılık suçu; ithali veya ihracı yasak bir eşyanın ülkeye sokulması veya ithali yahut ihracı mümkün bir eşyanın ödemesi gereken zorunlu gümrük vergilerini ödememek adına gümrükten kaçırılması kaçakçılık suçunu teşkil etmektedir. Her türlü eşya kaçakçılık suçunun konusu olabilmektedir. Kaçakçılık suçları uygulamada gümrük kaçakçılığı, hayali ihracat kaçakçılığı, ithalat kaçakçılığı, alkol ve sigara kaçakçılığı, akaryakıt (petrol) kaçakçılığı vb. isimlerle anılmaktadır. Söz konusu suç şikayete bağlı olmayıp Herhangi bir şekilde suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde re’sen soruşturma yapılarak kamu davası açılmaktadır.
KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLER NETİCESİNDE GETİRİLEN BAŞLICA YENİLİKLER NELERDİR
- Suçun Konu Eşyanın Değeri Ceza Tayininde Belirli Olacaktır.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3. Maddesi kaçakçılık suçunu tanımlanmış olup söz konusu maddenin 22 fıkrasında yapılan değişikle kaçakçılık suçların konusunu oluşturan eşyanın değerinin hafif olması halinde verilecek cezalar yarısına kadar, pek hafif olması halinde ise üçte birine kadar indirileceği düzenlenmiştir.
Düzenleme neticesinde suça konu eşyanın değerinin “hafif” ve “pek hafif” şeklinde iki aşamalı olarak, düzenlenmiştir. Sanık aleyhine hükmedilecek ceza Suça konu eşyanın değerine göre belirlenecektir. Suça konu eşyanın değeri “hafif” ise yarısına kadar, “pek hafif” ise ceza üçte biri kadar ceza indirim yapılacaktır. Bu bağlamda eşyanın değerinin yüksek, hafif veya pek hafif olması, gümrük vergisi, ülkedeki ekonomik değeri gibi hususlar göz önünde bulundurularak belirlenecektir.
Suç Nedeniyle Ortaya Çıkan Zararın Soruşturma ve Kovuşturma evresinde Ödenmesi Suretiyle Etkin Pişmanlık Hükümleri Uygulanabilecektir.
Öncelikle Cumhuriyet savcıları tarafından yürütülen soruşturma aşamasına “soruşturma evresi”, mahkeme tarafından dava açılmasından nihai kararın verildiği dava aşaması da “kovuşturma evresi” olarak adlandırılmaktadır. Bahsi geçen kanunda yapılan diğer bir değişiklik de 5.maddesinin 2.nci fıkrasında yapılmıştır. Kanun değişikliğinden önce söz konusu hükümde etkin pişmanlık sadece “soruşturma evresinde” gerçekleşirken, yapılan değişiklikle, “kovuşturma evresinde” de etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına olanak sağlanmıştır.
Suç Nedeniyle Ortaya Çıkan Zararın Ödenmesi Durumunda Cezadan İndirim Yapılacaktır.
Kaçakçılık suçunu işleyen şüphelinin etkin pişmanlık göstererek suça konu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı “soruşturma evresi sona erinceye kadar” yani kamu davası açılmadan önce Devlet Hazinesine ödemesi halinde, kovuşturma evresinde mahkemece verilecek ceza yarı oranında indirilecektir.
Aynı kişi suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı, açılan kamu davası esnasında yani “kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar” Devlet Hazinesine ödediği takdirde verilecek ceza üçte bir oranında indirilecektir.
Bu husus, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde Hakim tarafından sanığa ihtar edilecektir. Bu hakkını kullanıp kullanmayacağı sorulacaktır. Suçu işleyen kişinin bu hakkı kullanmayı istemesi halinde mahkemece ödeme yapmak üzere makul bir süre verecektir.
Mükerrirler (önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suç işlemiş olanlar) veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde bu indirim uygulanmayacaktır.
- Kaçakçılık Suçu Nedeniyle Daha Önce Aleyhlerine Karar Verilmiş Kişiler de Bu Değişiklikten Yararlanabilecektir.
Kanunu’na eklenen geçici 12 inci maddesi ile haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında bulunanların da doksan gün içinde yani 15 Temmuz 2020 tarihine kadar başvurması halinde bu indirim hakkından yararlanabilecektir. Buna göre, dosyası infaz aşamasında olanlar etkin pişmanlık gösterir ve suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı parayı devlet hazinesine ödediği takdirde cezası üçte bir oranında indirilecektir.
Yine Geçici 12.maddenin ikinci fıkrası ise temyiz aşamasındaki davalarla ilgili yapılacak işlemi düzenlemiştir. Buna göre, bu Kanun kapsamına giren suçlardan dolayı kanun yolu incelemesinde bulunan dosyalarda lehe değerlendirme yapılacak dosyalar hakkında bozma kararı verilecek; Yargıtay Cumhuriyet başsavcılığında bulunan dosyalar ise ilk derece mahkemelerine iade edilecektir.
Sonuç olarak yapılan değişiklerle Cumhuriyet Savcısı ve Hâkim tarafından kaçakçılık suçları ile ilgili olarak, soruşturma ve kovuşturma aşamasında şüpheliye etkin pişmanlık hükmünden yararlanıp yararlanmayacağını sorması zorunlu hale getirilmiştir. Suçu işleyen kişinin soruşturma aşaması veya kovuşturma aşaması sona erene kadar etkinlik pişmanlık hükümlerinden yararlanması halinde, hükmedilecek cezadan indirim yapılacak ve şartların oluşması durumunda verilen ceza ertelenebilecektir.
Çukur & Partners Avukatlık Bürosu
