Giriş
T.C. Merkez Bankası’nın “Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) 1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 Sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik’te ödeme hizmetleri ve elektronik para ihracına ilişkin usul ve esaslar detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca faaliyet izni almak isteyen ödeme ve elektronik para hizmeti veren kuruluşlarının yetkilendirilmesi noktasında, başvuru süreçleri yeniden ele alınarak hali hazırda faaliyet gösteren kuruluşlara da ek yükümlülükler getirilmiştir.
Faaliyet İzni Almak İsteyen Kuruluşlar İçin Başvuru Süreci Nasıl Olacak?
Yönetmelik’in 11. maddesinde düzenlenen faaliyet izni başvurusu, istihbari inceleme aşaması ve nihai onay aşaması olmak üzere iki adımdan oluşmaktadır. Başvuruda ilk dikkat edilmesi gereken nokta, başvuru yapan şirketin unvanının “ödeme kuruluşu” veya “elektronik para kuruluşu” olduğunu gösteren ifadeleri içermesi gerektiğidir.
İstihbari İnceleme Aşaması
Yönetmelik’e uygun şekilde belirlenen ticaret unvanının ticaret sicilde tescil edilmesinden önce şirketlerin, Yönetmelik’te belirtilen başvuru ücretini yatırılması ve başvuru formları ile beraber Merkez Bankası’na başvurarak başvuru sürecini başlatmaları gerekmektedir. Şirket tarafından yapılan başvuru işlemleri tamamlandığında, Merkez Bankası tarafından başvuran şirketlere başvurunun yapıldığına ilişkin bir belge verilecektir. Bu belge ile beraber başvuran şirketlerin, istihbari inceleme aşamasına geçebilmeleri için 6 ay içinde Merkez Bankası’na başvurmaları gerekmektedir. Aksi halde bu belge geçerliliğini yitirecek ve Merkez Bankası, ticaret unvanından “ödeme kuruluşu” veya “elektronik para kuruluşu” olduğunu gösteren ifadelerin çıkarılması için adım atacaktır.
İstihbari inceleme aşaması Merkez Bankası tarafından onaylanınca, onaya ilişkin başvuran şirkete yazılı bir bildirim yapılır ve en geç 120 gün içinde Merkez Bankası’na nihai onay aşaması için başvurulması gerekmektedir. 120 gün içinde başvuru yapılmazsa, istihbari inceleme aşaması için onay almış olan şirket bu hakkını kaybeder ve en baştan istihbari inceleme başvurusu yapması gerekecektir.
Nihai Onay Aşaması
Yönetmelik’te belirtilen 120 günlük süre içinde nihai onay aşaması için Merkez Bankası’na başvurulmasının ardından, önce başvuruda sunulan bilgi ve belgeler üstünde inceleme yapılacaktır. Bu incelemenin ardından Merkez Bankası personeli tarafından başvuran şirketin yönetim yapısı, personeli, kullanılan ofisin fiziki koşulları, teknik donanımı ve belge ve kayıt düzeni bakımından da ayrı bir inceleme yapılacaktır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda uygun bulunan şirketlere nihai onay verilir ve bu şekilde faaliyet izni verilmiş olacaktır. Ancak Yönetmelik’e göre Merkez Bankası, başvuru yapan şirketin veya başvuru yapan şirketin kontrolünü elinde bulunduranların mevcut müşteri potansiyelinin toplam büyüklük ve etki alanı açısından ödemeler alanının gelişimini olumsuz etkileyebilecek nitelikte olduğu tespit edilirse, faaliyet iznini belirli sınırlar dahilinde geçerli olacak şekilde vermekle yetkilendirilmiştir.
Faaliyet İzni Başvurusunda Aranan Sermaye Koşulu
Faaliyet izni başvurusu yapacak şirketlerin ödenmiş sermayelerinin ne kadar olması gerektiği de net bir şekilde Yönetmelik’te yer almaktadır. Buna göre, Yönetmelik’in 4. maddesinde detaylı olarak sayılan ödeme hizmetlerini sunmak üzere başvuru yapacak olan şirketlerin muvazaadan ari ödenmiş sermayesinin en az 2.000.000,00 TL (2 milyon TL) olması gerekmektedir. Yönetmelik’te, fatura ödemelerine aracılık eden şirketlere ilişkin bir istisna yapılmış ve bu şirketler için muvazaadan ari ödenmiş sermayesi en az 1.000.000,00 TL (1 milyon TL) olarak belirlenmiştir.
Elektronik para ihraç etmek üzere başvuru yapacak olan şirketler için ise muvazaadan ari ödenmiş sermaye en az 5.000.000,00 TL (5 milyon TL) olacağı düzenlenmiştir.
Elektronik Para İhracı İçin Özel Hükümler Getirildi
Yeni düzenlemeye göre elektronik para ihraç eden kuruluşların, aldıkları fon tutarı kadar elektronik parayı gecikmeksizin ihraç etmeleri gerekmektedir. Ayrıca Yönetmelik’te elektronik para karşılığında alınan fon için faiz işletilemeyeceği ve müşteriye elektronik paranın tutulduğu süreye ve tutara bağlı herhangi bir menfaat sağlanamayacağı da düzenlenmiştir.
Elektronik paranın müşteriye geri ödenmesine ilişkin olarak, kuruluşlar müşterilerden gelecek olan geri ödeme talepleri ile bağlı olacaktır. Müşterinin geri ödenme talebi, talebin kuruluşça alınmasından itibaren en geç ertesi iş günü sonuna dek yerine getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca kuruluşlar ile müşteriler arasındaki sözleşmede, elektronik paranın geri ödenmesine ilişkin koşulların açıkça düzenlenmesi gerekmektedir. Bu sözleşmede, elektronik paranın son kullanma tarihinin de bir yıldan az olmamak koşuluyla düzenlenebileceği Yönetmelik’te yer almaktadır.
Ödeme Hizmeti Sunan Kuruluşlar İçin Özel Hükümler Getirildi
Ödeme kuruluşlarının, ödeme hizmeti sunarken sadece ödeme işlemi için kullanılıyor olması şartıyla ödeme hesabı tutabileceği 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (“Kanun”) ile düzenlenmiştir. Yönetmelik’te ise Kanun’a uygun şekilde tutulan ödeme hesabına faiz işletilemeyeceği ve ödeme hesabı sahibine süreye veya tutara bağlı herhangi bir menfaat sağlayamayacağı düzenlenmiştir.
Elektronik haberleşme hizmeti veya elektronik haberleşme şebeke hizmeti sunan şirketlerin (“elektronik haberleşme işletmecisi”), ödeme hizmetini sadece aracı olarak, elektronik yöntemlerle sundukları durumlar için Yönetmelik’te ayrı düzenlemelere yer verilmiştir. Elektronik haberleşme işletmecilerinin; ergin olmayan kullanıcılara yönelik işlemleri, abonelik sözleşmesi kapsamında sunulan elektronik haberleşme hizmetleri, kullanıcılardan sundukları hizmet kapsamında alacakları taleplerin şekli detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu yükümlülükleri elektronik haberleşme işletmecisinin doğrudan kendisinin yerine getirmesi esas olmakla beraber, bu kuruluşların Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan onay almaları şartıyla sorumluluklarını temsilcisi olduğu bir kuruluş aracılığıyla da yerine getirebilecektir.
Ayrıca dikkat edilmesi gerekir ki fatura ödenmesine aracılık eden kuruluşların, fatura ödeme hizmetine aracılık edebilmeleri için fatura üreten kurumlar ile sözleşme yapması gerekli kılınmıştır.
Avukat Ezginaz Çalışır
