Avrupa Komisyonu tarafından 2008 yılından bu yana uygulamasına sıklıkla yer verilen uzlaşma müessesesi, mevzuatımızda da 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) “Soruşturmaya Başlanması, Taahhüt ve Uzlaşma” başlıklı 43. Maddesine 16.06.2020 tarihinde getirilen değişikliği ile yürürlüğe girdi ve o tarihten bu yana verilen birçok Rekabet Kurulu kararı ile Türkiye’deki uygulaması yaygınlaştı. Rekabet hukuku mevzuatına kazandırılan bu uygulama kapsamında Kurul, ilgililerin talebi üzerine veya re’sen, soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesinden doğacak usuli faydaları ve ihlalin varlığına veya kapsamına ilişkin görüş farklılıklarını göz önüne alarak, uzlaşma usulünü başlatabilmekte ve soruşturmanın sonlandırılmasına karar verebilmektedir.
Bu konuda 15.07.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem Ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Soruşturmalarda Uygulanabilecek Uzlaşma Usulüne İlişkin Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile uzlaşma prosedürünün sınırları ve uygulama alanları belirlenmiştir. Uzlaşma müessesesi kapsamında, soruşturma tarafı teşebbüslerin ihlalin varlığı ve kapsamı ile sair ilgili hususları kabul ettiğini içeren uzlaşma metnini sunmasıyla Kurul tarafından, soruşturmanın söz konusu teşebbüsler bakımından sonlandırılmasına ve idari para cezasında %10 ila %25 arasında indirim yapılmasına karar verilebilmektedir. Haklarındaki soruşturma uzlaşma ile sona erdirilen teşebbüsler, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususları artık bir daha dava konusu yapamamaktadır.
Bu kapsamda, uzlaşma kavramının genel ilkeleri gereği Rekabet Kurulu, (“Kurul”), bir rekabet soruşturmasında tarafların Kurul’a iletmiş oldukları yazılı taleplerinin üzerine veya re’sen uzlaşma usulüne başvurabilecektir. Uzlaşma başvuruları e-Devlet Kapısı altyapısı üzerinden de yapılabilmekte ve Kurul ve taraflar, soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilmektedir. Uzlaşma başvurusu üzerine Kurul,
- Soruşturma taraflarının sayısı,
- Soruşturma taraflarının önemli bir kısmının uzlaşmaya başvurup başvurmadığı,
- İhlalin kapsamı ile delillerin niteliği,
- Soruşturma taraflarıyla ihlalin varlığına ve kapsamına ilişkin ortak bir kanaate ulaşmanın mümkün olup olmadığı
Gibi değişkenleri göz önünde bulundurarak talebi kabul veya ret edebileceği gibi, uzlaşma talep edenler dışındaki diğer tarafların da uzlaşma görüşmelerine davet edilmelerine karar verebilir.
Kurul’un tarafların sunmuş oldukları yazılı talebi kabul etmesi halinde, uzlaşma görüşmelerine başlanmakta ve görüşmeler sonucunda öncelikle nihai karara ilişkin ipuçlarını da içeren bir ara karar verilmektedir.
Bu ara kararda;
- İsnat edilen rekabet hukuku ihlalinin niteliği ve kapsamı,
- Hesaplanan azami idari para cezası oranı,
- Uzlaşma sonucunda uygulanacak indirim oranı,
- Aktif işbirliği kapsamında uygulanabilecek indirim oranları,
- Verilecek azami ceza oranları,
- Uzlaşma metninin Kuruma gönderilmesi için verilecek on beş günü aşmayacak kesin süre ve
- Uzlaşma metninin süresi içinde gönderilmemesi halinde Kurul’un ara kararda yer verilen hususlarla bağlı olmayacağı
Hususlarına yer verilmektedir.
Kurul’un ara kararı sonrasında tarafların, rekabet mevzuatı ihlalinin varlığını ve kapsamını kabul ettiklerine dair beyanlarına yer verilen uzlaşma metnini süresi içerisinde Kurul’a göndermeleri gerekmektedir. Tarafların süresi içerisinde uzlaşma metinlerini de Kurul’a göndermesi ile birlikte, bu beyanın Kurul kayıtlarına girmesinden itibaren on beş gün içerisinde nihai karar aşamasına geçilmektedir.
“Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem Ve Kararlar İle Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik” kapsamında, ihlalde bulunan teşebbüse verilecek olan idari para cezasından yüzde on ile yüzde yirmi beş tutarında indirim yapılabilmekte ve uzlaşmaya konu olan hususların dava konusu yapılmayacağı öngörülmektedir.
SONUÇ
Tüm bu bilgiler ve Kurul’un 2020 yılından bu yana vermiş olduğu çeşitli uzlaşma kararları ışığında da görülmektedir ki; uzlaşmanın hızlıca sonuçlanan bir müessese olması uygulanabilirliğini arttırmakta ve gerek aleyhe somut bulguları fazlaca olan teşebbüsler açısından, gerekse de Kurul açısından tercih edilebilirliği git gide artmaktadır.
Fatmanur Ayışık
