Bu yazımız, size ticaret unvanı seçerken dikkat edilecek bazı temel noktaları özetlemeyi amaçlıyor.
Ticaret unvanı, tacirlerin ticari işletmelerine ilişkin hususlarda kullandıkları isimdir. Ticaret unvanları ile ilgili özelliklere Türk Ticaret Kanununun ‘’Ticaret Unvanı ve İşletme Adı’’ başlıklı üçüncü kısmında yer verilmiştir.
Ticaret unvanı kullanmak tacirler için kanunla getirilen bir zorunluluk olup, bu sayede spesifik bir ticari işletmeyi diğerlerinden ayırt etmeyi sağlar. Ticaret unvanı ile ilgili ana noktalar şu şekilde:
- Ticaret unvanı tescil ettirilirken koşullar nelerdir?
Tacirler ticari işletmelerini açtıkları günden itibaren en geç on beş gün içerisinde bu ticari işletmeyi ve unvanını işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür. Eğer ticari işletmenin merkezi Türkiye dışında ise, bu işletmelerin Türkiye’de bulunan şubeleri kendi ülke kanunlarının ticaret unvanları ile ilgili hükümleri saklı kalarak yerli ticari işletmeler gibi tescil edilecektir. Ayrıca her şube, kendi merkezinin ticaret unvanını şube olduğunu belirterek kullanacak ve gerekli ise ekler yapılabilecektir. Eğer işletmenin merkezi Türkiye dışında ise, işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret unvanında merkezin ve şubenin bulunduğu yerlerin belirtilerek şube olduğunun gösterilmesi gerekmektedir. Merkez şubeden sonra açılan diğer şube unvanlarında ise artık ‘’Merkez’’ kelimesinin kullanılmasına gerek yoktur. Bu konuda olması gereken formata şu şekilde örnek verilebilir:
Örnek bir Yabancı şirket düşünelim, bu şirket merkezi için İstanbul’u ve şubelerinden birisi için İzmir’i seçmiş olsun. Merkez şube için Smith Trading and Consultancy Limited Şirketi Merkezi İngiltere İstanbul Merkez Şubesi, sonradan açılan şube için de Smith Trading and Consultancy Limited Şirketi Merkezi İngiltere İzmir Şubesi kullanılabilecektir.
2) Ticaret unvanlarında ek hangi kapsamda yapılabilir? Neden unvana ek yapılma ihtiyacı oluşur?
Eğer tescil etmek istediğiniz ticaret unvanının daha önce Türkiye’de tescil edilen çok benzeri varsa unvanların ayırt edilebilir olması için bu unvana ek yapılması zorunlu hale gelebilmektedir. Fakat elbette ek yapılması kanuna uygun şekilde olduğu takdirde zorunluluk olmadan da meydana gelebilir. Ek yapılırken üçüncü kişileri yanıltıcı nitelikte olmayan ve gerçeğe, kamu düzenine aykırı olmayacak şekilde ekler yapılması gerekmektedir, örneğin:
“Ege İnşaat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirket”i şeklinde tescil edilmiş bir şirket mevcut ise, bu durumda “Ege İnşaat Turizm Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” ismiyle başka bir tescil gerçekleşemeyecektir çünkü ek ve işletme konusunu gösteren ilk ibareleri aynıdır,
ancak
“Ege İnşaat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirket”i tescil edilmişken “Ege Turizm Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” tescil edilebilir durumdadır çünkü ek aynı olsa da işletme konularını gösteren ilk ibareleri farklıdır.
Ayrıca “Ege İnşaat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” tescil edilmişken “Ege İnşaat Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi” de tescil edilemez durumdadır çünkü bu iki unvan arasındaki tek fark şirketlerin türüdür.
3) Ticaret unvanı seçiminde gerçek kişiler ve tüzel kişiler için nelere dikkat edilmelidir?
Bu hususta gerçek kişiler ve tüzel kişiler için farklar bulunmaktadır. Tacir gerçek kişi ise, ticaret unvanı tacirin kanuna uygun yapabileceği ekler ile kısaltılmadan yazılacak ismi ve soy isminden oluşmalıdır. Tacir tüzel kişiler için ise farklı kurallar mevcuttur.
Örneğin anonim ve limited şirketler işletme konusu gösterilmek ve ek yapılacaksa kanuna uygun çerçevede yapılması şartıyla ve unvanlarında şirket türünü belirten anonim şirket/ limited şirket/ kooperatif kelimelerinin bulunması kaydı ile unvanlarını serbestçe seçebilecektir.
Bununla birlikte, gerçek bir kişinin ismi veya soyismi de unvanda yer alıyor ise, şirket türünü gösteren “Anonim Şirket” “Limited Şirket” gibi ibareler kısaltma yapılmadan yazılmalıdır. Ticari işletmeye sahip olan dernek, vakıf ve diğer tüzel kişilerin unvanları, adlarıdır. Eğer söz konusu şirketlerden birinin unvanında adı olan ortak vefat ederse, mirasçıları onun yerine geçerek şirketin devamını onaylar veya izin bildirirlerse yine unvan olduğu haliyle kalabilecektir. Unvan, ortağın şirketten ayrılması durumunda da yazılı izni alınarak olduğu hali ile kalabilir.
4) Ticaret unvanının devri nasıl gerçekleşir?
Ticaret unvanı işletmeden ayrı olarak başkasına devredilemez olup aksi kabul edilmiş olmadıkça işletmenin devri unvanın da devri anlamına gelir ve devralan, unvanı kullanma hakkına sahip olacaktır.
5) Ticaret unvanı nasıl korunur?
Kanuna uygun şekilde tescil ve ilan edilmiş ticaret unvanını kullanma hakkı sadece sahibine aittir ve bütün mahkemeler, memurlar, ticaret ve sanayi odaları, noterler, Türk Patent Enstitüsü görevlerini yerine getirirken ticaret unvanının kanuna aykırı durumunu öğrenirlerse yetkili makamlara bildirmekle yükümlülerdir. Ayrıca Ticari Unvanına tecavüz gerçekleşmiş ise hak sahibi, bu hususun tespitini, tecavüzün yasaklanmasını, haksız kullanılan unvan tescil edilmiş ise bu tescilin kanuna uygun değiştirilmesini veya silinmesini, meydana gelen maddi durumun ortadan kaldırılmasını, gerekli ise ilgili hususların imhasını, zarar var ise kusurun ağırlığına göre kendisine maddi ve manevi tazminat ödenmesini, bu ihlallerde bulunanlara dava açmak sureti ile isteme hakkına sahiptir.
Nil Yıldırım
