20 Nisan 2021 tarihinde, Türkiye Rekabet Kurumu (“Kurum”) resmi internet sitesinde, Türk Rekabet Kurulu (“Kurul”) tarafından 15 Nisan 2021 tarihinde işgücü piyasasına ilişkin 32 şirket hakkında soruşturma başlatıldığını duyurmuştur. Söz konusu bu soruşturma Kurul’un işgücü piyasasına yönelik olarak yaptığı ilk soruşturma olmakla beraber, Kurul tarafından ileriki zamanlarda işgücü piyasasına yönelik rekabeti sağlamak amacıyla birçok denetleme yapılacağı öngörülmektedir.
Kurul çalışanların tazminatlarını ve yeni iş imkanlarını sınırlayan “centilmenlik anlaşmaları” nedeniyle Türkiye genelindeki 32 şirket hakkında soruşturma başlatıldığını söyledi. Yapılan açıklamada, şirketlerin aralarındaki doğrudan veya dolaylı anlaşmalar sebebiyle çalışanların şirketler arasındaki transferini engellemeleri, çalışanları daha yüksek ücretler ve daha iyi koşullar sunan iş fırsatlarından mahrum bırakabileceği belirtilmiştir. Ayrıca Kurum, bu tür uygulamaların işgücü piyasasının rekabetçi yapısına zarar vereceğini söyleyerek, işgücünün başka pazarlarda veya yurtdışında iş aramasına neden olabileceğini belirtmiştir. Bu rekabet problemlerini ortadan kaldırmak için Kurum, işgücünün rakipler arasında hareketliliğini sağlamayı amaçlayan Rekabet Hukuku uygulamasının önemini vurgulamaktadır. Böylece, çalışanların rekabetçi seviyelerin altında maaşlarla çalışması engellenmiş olacaktır.
Ek olarak Kurum, özellikle yaratıcılığın ve inovatif zekânın ön plana çıktığı dijital çağda, çalışanların ürün ve hizmetlerin tüketici ile buluşma sürecine sundukları katkının da farkında olarak işgücü piyasasının rekabetçi yapısını korumayı hedeflediğini belirtmiştir.
Kurul, ön araştırmalar ile elde edilen bilgi ve belgelerin soruşturma başlatmak için “ciddi ve yeterli” olduğunu söyledi. İş gücü piyasasına yönelik olarak Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacı ile re’sen yürütülen ön araştırma sonucunda Kurul tarafından karara varıldığı bildirildi. Ön araştırma sonucunda elde edilmiş olan bilgileri “yeterli ve ciddi” bulan Kurul tarafından aleyhlerinde soruşturma başlatılan şirketler arasında teknoloji, e-ticaret ve Google, Yemek Sepeti ve NTV gibi medya eğlence sektörlerinin önde gelen oyuncuları yer alıyor.
Bilindiği üzere 2000’li yılların başlarında Apple ile Google arasında gizli bir şekilde imzalanan ve birbirlerinin işçilerini istihdam etmemeye yönelik anlaşmaların, çalışanlara ödenen ücretlerin belirli seviyelerde baskılanması ve çalışma imkanlarının engellenmesine ilişkin muvazaalı davrandıklarına dair şikayetler, Silikon Vadisi’ni Amerikan otoritelerinin dikkatini çekmiştir. Bu kapsamda Kurul tarafından soruşturma başlatılan şirketlerinde kendi aralarında imzaladıkları “centilmenlik anlaşmaları”; çalışanların maaşlarının belirlenmesine yönelik anlaşmalar, alım fiyatlarının belirlenmesine yönelik anlaşma olarak nitelendirmekte ve bu tip anlaşmalar, rekabetin engellenmesi amacını taşımaktadır.
Fakat önemle belirtmek gerekir ki, şirketlerin kendi çalışanlarıyla yaptıkları “Rekabet Yasağı Sözleşmesi”, Kurul’un bu kararı kapsamına girmemektedir. Çünkü Rekabet yasağı sözleşmesi anlamı gereği; bir çalışan ile bir işveren arasında, çalışanın istihdamı sırasında veya sonrasında işverenle rekabete girmemeyi taahhüt ettiği sözleşmedir . Bu yasal sözleşmeler, çalışanların işverenle doğrudan rekabet içinde olduğu pazarlara veya mesleklere girmesini engellemektedir.
Kurum’un resmi sitesinde yer alan açıklamaya, aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Buse Mercan
