Bilindiği üzere Rekabet Kurumu (“Kurum”), 23 Ekim 2020 tarihinde Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamadığı Kabul Edilen Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Teşebbüs Birliği Karar ve Eylemlerine İlişkin Tebliğ Taslağı’nı (“De Minimis Tebliği Taslağı”) yayımlamıştı. Kurum’un 2021/3 sayılı Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamayan Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Teşebbüs Birliği Karar ve Eylemlerine İlişkin Tebliğ (“Tebliğ“), 16 Mart 2021 tarih ve 31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.
De Minimis İlkesi Nedir?
De Minimis ilkesi sadece rekabet hukukunda değil her alanda hukukun içerisinde yer almaktadır. De Minimis Latince bir kelime olup, dilimizde “küçük şeylerle iligli” olarak ifade edilmektedir. Fakat Rekabet Hukuku kapsamında De Minimis ilkesi; rekabeti engelleyen, bozan ya da kısıtlayan teşebbüsler arası anlaşmaların ticareti hissedilir derecede etkilemediği takdirde, Rekabet Hukuku kurallarının uygulanmasında dikkate alınmamasını ifade etmektedir.
Tebliğin amacı nedir?
Söz konusu tebliğ ile açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere; piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayan anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerinin hangi ölçütler esas alınarak belirleneceğine ve soruşturma konusu yapılmayacağına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Tebliğde yer alan önemli düzenlemeler nelerdir?
Tebliğ, açık ve ağır ihlallerin Tebliğ’in kapsamı dışında kaldığını ve bu ihlallerin De Minimis ilkesi istisnasından yararlanamayacağını öngörmektedir. Bu kapsamda Tebliğde açık ve ağır ihlallere yönelik ikili bir nitelendirme yapılmaktadır.
- Yatay açık ve ağır ihlaller: Fiyat tespiti, müşteri/sağlayıcı/bölge/ticaret kanalı paylaşılması, arz miktarının kısıtlanması veya kotalar konması, ihalelerde danışıklı hareket, gelecekte uygulanması planlanan fiyat, üretim ya da satış miktarı gibi rekabete duyarlı bilgilerin paylaşılması.
- Dikey açık ve ağır ihlaller: Üretim veya dağıtım zincirinin farklı seviyelerinde faaliyet gösteren teşebbüsler arası ilişkide alıcının sabit veya asgari satış fiyatının belirlenmesi.
Tebliğ kapsamında, açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, Kurum aşağıdaki hallerde rekabetin kayda değer ölçüde kısıtlanmaması nedeniyle soruşturma başlatmamayı seçebilecektir:
- Rakipler arasında yapılması halinde anlaşma taraflarının sahip olduğu toplam pazar payının anlaşmadan etkilenen ilgili pazarların hiçbirinde %10’u aşmaması ve
- Rakip olmayan teşebbüsler arasında yapılması halinde ise anlaşma taraflarının her birinin sahip olduğu pazar payının anlaşmadan etkilenen ilgili pazarların hiçbirinde %15’i aşmaması.
Anlaşmanın rakip teşebbüsler ya da rakip olmayan teşebbüsler arasında yapılan bir anlaşma olarak sınıflandırılması mümkün değilse, rakip teşebbüsler açısından geçerli olan %10’luk eşik uygulanacaktır.
Fakat benzer nitelikteki dikey sınırlamaların oluşturduğu paralel ağların ilgili pazarın yüzde %50’sinden fazlasını kapsaması durumunda, yukarıda belirtilmiş olan eşikler yerine hem rakipler arasında hem de rakip olmayan teşebbüsler arasında %5 olarak uygulanacaktır.
Ek olarak, anlaşma taraflarının veya teşebbüs birliği üyelerinin anlaşmadan ya da karardan etkilenen ilgili pazarlardaki paylarının, anlaşma veya karar döneminde birbirini takip eden iki takvim yılı boyunca yukarıda belirtilen eşikleri %2’den fazla aşmaması halinde söz konusu anlaşma veya karar piyasada rekabeti kayda değer ölçüde kısıtlamayacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla böyle bir durumda da ilgili anlaşma veya kararının da De Minimis ilkesi uygulaması kapsamında değerlendirilmesi mümkündür.
Önemle vurgulanmalıdır ki yukarıda yer verilmiş olan pazar eşiklerinin aşılmaması durumu, ilgili anlaşma veya kararın soruşturmadan kesin olarak muaf olacağı anlamına gelmemektedir. Tebliğ’de belirlenen eşikler aşılmasa bile, Kurul soruşturma açmayı tercih edebilecektir.
Son olarak, söz konusu Tebliğ’in, yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, devam eden ön araştırma ve soruşturmalar hakkında da De Minimis ilkesi istisnasının uygulanacağı düzenlenmiştir.
Buse Mercan
